گنبد هارونیه تنها اثر به جامانده از توس قدیم
تنها اثر بر جای مانده از توس قدیم بنای آجری معروف به گنبد هارونیه است که در سال های اخیر به همت انجمن آثار ملی و میراث فرهنگی خراسان مرمت و باز سازی شده است. مردم این بنا را زندان هارونیه می نامند و در متون و سفر نامه ها از آن، به مسجد توس، آرامگاه و خانقاه غزالی نام برده شده است.
هارونیه احتمالاً مدرسه یا خانقاهی مربوط به سده هشتم می‌باشد. سنگ یادبودی بنام محمد غزالی در وسط محوطه كارگذاشته شده است، بدلیل اینکه آرامگاه « مام محمد غزالی » در توس می باشد و محل آن دقیقاً روشن نیست، در مجاورت این بنا به یادبود این دانشمند، سنگ مزاری نصب شده است.
این ساختمان زیر زمینی دارد كه عقیده عمومی مردم این است كه به عنوان زندان از آن استفاده می‌شده است.
تحقیقات اخیر نشان داده که هارونیه صرفا آرامگاه یا خانقاهی است که در سده های هفتم یا هشتم هجری هم پهلو با یک بنای مذهبی دیگر و بر روی خرابه های ابنیه کهن ساخته شده است.
این بنا مشتمل بر یک فضای وسیع مربع گنبددار به ارتفاع حدود 25 متر و وسعت 12*12 متر است. در انتهای بنا سه حجره با اتاقک با تزئیناتی شامل گچبری قرار دارند تزئینات خارجی آن منحصر به قاب‌های عمودی و ستون نماهای طرفین ورودی می باشد.
این بنا راه پله هایی دارد كه می توان به طبقه دوم آن رفت اما در حال حاضر آن را بسته اند ولی در سال های نه چندان دور، این راه پله باز بوده و بازدید کنندگان می توانستند به طبقه دوم که فضای بسیار کوچکی هم دارد بروند و آن را مشاهده نمایند.
محل جدیدی به تازگی در این محوطه توسط باستان شناسان پیدا شده که گفته می شود آنجا مدرسه یا مسجد بوده است.
-
- گنبد هارونیه
-
- گنبد هارونیه
-
- گنبد هارونیه
-
- گنبد هارونیه
-
- نمای قدیمی از گنبد
موقعیت جغرافیایی گنبد هارونیه بر روی نقشه
فاصله گنبد هارونیه نسبت به مکانی بسیار معروف
گنبد هارونیه در فاصله بسیار نزدیکی نسبت به آرامگاه شاعر حماسه‌سرای ایرانی و حماسه ملی ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی واقع است. این موضوع باعث می شود که بازدیدکنندگان بتوانند با رفتن به سمت این اماکن و با صرف زمان اندک برای حرکت به سمت مکان دیگر از هر دو مکان بازدید نمایند.
بازدیدکنندگان می توانند با وسیله نقلیه در زمان حدود پنج دقیقه و یا با پیاده روی در حدود بیست دقیقه به مکان دیگر بروند.
موقعیت جغرافیایی و فاصله گنبد هارونیه نسبت به آرامگاه فردوسی بر روی نقشه
گزیده نوشته: seeiran